پیوند: http://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=23037

« فلسفه شكل دادن فكر است، یاد دادنِ فهم كردن است، ذهن را به فهمیدن و تفكر كردن عادت دادن است؛ این از اول باید به وجود بیاید. »
این عبارات بخشی از بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامی درباره‌ی جایگاه و اهمیت مقوله‌ی تفكرورزی و آموزش فلسفه به كودكان در مدارس است. این مسئله از سالیانی پیش یكی از دغدغه‌های آیت الله العظمی خامنه ای بوده و در برهه‌های مختلف توسط ایشان مطرح شده است.
آموزش فلسفه به كودكان از دوره‌ی دبستان از جمله مطالبات ایشان از آموزش و پرورش و معلمان است.

آنچه در ادامه می آید گزیده‌ای از بیانات رهبر انقلاب اسلامی درباره‌ی این مسئله است:

♥ معلّم مى‌تواند فكر كردن را به كودك بياموزد
توسعه سياسى و توسعه فرهنگى يعنى چه؟ توسعه فرهنگى و سياسى اين است كه انسانها در جامعه احساس كنند كه مى‌توانند درست بينديشند، درست بفهمند و درست فرا بگيرند. اگر كشورى بتواند خود را به اين‌جا برساند، توطئه‌ها و گمراه‌گريها در آن اثر نمى‌كند. اين چيز خوبى است، اما اين با جنجال و غوغا و هاى و هوى و روزنامه بازى و امثال اينها درست نمى‌شود؛ به‌دست معلّم درست مى‌شود. توسعه سياسى و توسعه فرهنگى را معلّم پايه‌گذارى مى‌كند. شما هستيد كه در داخل مدارس خودتان، اين كودك را از هفت سالگى تحويل مى‌گيريد و در هجده، نوزده سالگى تحويل دانشگاه مى‌دهيد. اساسى‌ترين و مهمترين دوران عمر اين كودك، با شما معلّمان است. بايد كشور و جامعه روى اين مسأله حساب كنند. معلّم، يعنى آن كسى‌كه مى‌تواند خصوصيّات اخلاقى خوب را در بچه پرورش دهد؛ معلومات خوب را به كودك بياموزد؛ فكر كردن را به كودك بياموزد؛ استقلال رأى را به كودك بياموزد. 1378/02/15

♥ بسط فلسفه با ادبیات جذّاب
يكى از رشته‌هاى تأليف و كار فلسفى، نوشتن فلسفه براى كودكان است. كتابهاى فلسفىِ متعدّدى براى كودكان نوشته‌اند و ذهن آنان را از اوّل با مبانى فلسفى‌اى كه امروز مورد پسند ليبرال دمكراسى است، آشنا مى‌كنند. يقيناً در نظام شوروى سابق و ديگر نظامهاى ماركسيستى اگر دستگاه فلسفه براى كودكان و جوانان بود، چيزى بود كه مثلاً به فلسفه‌ى علمى «ماركس» منتهى شود. ما از اين كار غفلت داريم. من به دوستانى كه در بنياد ملاّصدرا مشغول كار هستند، سفارش كردم، گفتم بنشينيد براى جوانان و كودكان كتاب بنويسيد. اين كارى است كه قم مى‌تواند بر آن همّت بگمارد. بنابراین از جمله كارهاى بسيار لازم، بسط فلسفه است؛ البته با مبانى مستحكم و ادبيات خوب و جذّاب. 1382/10/29


♥ آموزش فلسفه از دوره دبستان
اگر آموزش و پرورش در يك كشور ارتقاء پيدا بكند و اصلاح شود، در اقتصاد، سلامت و بهداشت، محيط زيست، مرگ و مير، بارورى، زيبايى و هنر، رفتارهاى گوناگون مردم در سطح جامعه با يكديگر، و فراتر از همه‌ى اينها، در دين، فلسفه و اخلاق تأثير خواهد گذاشت. امروز در دنيا به زبان كودكى به كودكان فلسفه مى‌آموزند؛ يعنى چيزى كه از نظر بعضى از طراحان كشور ما بى‌معنى است؛ فكر مى‌كنند فلسفه مخصوص آدمهاى ريش و سبيل‌دار و كسانى است كه يك سنى از آنها گذشته باشد. نگاه مدرن به مسائل حيات، امروز پيشروان علمى دنيا را به اينجا رسانده كه بايد فلسفه را از دوره‌ى دبستان به كودكان تعليم داد؛ البته با زبان كودكى. 1385/02/12


♥ جای خالی فكرمحوری
[غربی‌ها] شيوه‌هاى آموزش پرورشىِ خوبى داشتند و ما هم از آنها ياد گرفتيم. اينكه دبستانها از مكتبخانه‌هاى قديم بهتر بود؛ دبستان، دبيرستان، تقسيم‌بندى‌ها، خوب بود، اينها را كه ما رد نميكنيم؛ اينها مفيد است؛ اما بالاخره چقدرش، چه‌جورش، با كدام رويكردش، ما ديگر به اين توجه نكرديم و يكپارچه گرفتيم. آنها گفتند شش كلاس اينجور باشد، شش كلاس آنجورى باشد، ما همان را آورديم. بعد، آنها روششان را تغيير دادند، پنج كلاس و سه كلاس و فلان، ما هم اين را ياد گرفتيم، آورديم. خوب، اينكه نميشود. آنها كتاب درسى با درسهاى مختلف داشتند، گفتند اينها را تعليم بدهيد، ما هم همينطور اين تراكم تعليمات را فرا گرفتيم. شيوه‌ى سازماندهى آموزش پرورش هم از لحاظ قالب، هم از لحاظ محتوا يك شيوه‌ى تقليدى محض است. اين درست نيست. ما بايد نگاه كنيم ببينيم چه لازم داريم، اين شيوه‌اى كه هست، كجايش معيوب است. اين شيوه عيوبى دارد كه يكى از عيبهايش همين حافظه‌محورى است به جاى فكرمحورى. آموزش و پرورش ما حافظه‌محور است. بچه‌ها بايد همينطور دائم محفوظات درست كنند. 1387/02/12


♥ ذهن كودك را به تفكر كردن عادت دهید
امروز در كشورهاى پيشرفته‌ى مادى دنيا، يكى از كارهاى اساسى و يك رشته‌ى مهم، تدريس فلسفه براى كودكان است. خيلی‌ها در جامعه‌ى ما اصلاً تصور نميكنند كه براى كودك هم فلسفه لازم است. برخى تصور ميكنند فلسفه به معناى يك چيزِ قلمبه سلمبه‌اى است كه يك عده‌اى در سنين بالا به آن توجه ميكنند؛ اين نيست. فلسفه شكل دادن فكر است، ياد دادنِ فهم كردن است، ذهن را به فهميدن و تفكر كردن عادت دادن است؛ اين از اول بايد به وجود بيايد. قالب مهم است. اگرچه محتوا هم در همين فلسفه‌ى كودكان حائز اهميت است، اما عمده شيوه است؛ يعنى كودك از اول كودكى عادت كند به فكر كردن، عادت كند به خردورزى؛ اين خيلى مهم است. 1391/07/20